کم خونی ناشی از فقر آهن (IDA) شایعترین نوع کم خونی مخصوصا در خانمها می باشد. فقر آهن زمانی بروز می‌کند که بدن فاقد ذخایر آهن کافی است. بدن برای ساختن هموگلوبین به آهن نیاز دارد. این حالت معمولا در اثر از دست دادن خون به دلیل مشکلاتی همچون عادت ماهانه طولانی و سنگین، زخم‌های داخلی، پولیپ‌های روده یا سرطان روده بروز می‌کند.

همچنین، رژیم غذایی فاقد آهن کافی می‌تواند منجر به بروز این حالت شود. در دوره بارداری نیز عدم وجود آهن کافی برای مادر و جنین موجب کم خونی از نوع فقر آهن می‌شود. وقتی سطح آهن خون افت می‌کند، بدن به سختی می‌تواند اکسیژن را به بافت‌ها برساند. به همین دلیل، اصلی‌ترین علائم کمبود آهن، ضعف و خستگی، سردرد، رنگ‌پریدگی و سردی دست‌ها و پاهاست. همچنین ریزش مو و اختلال در رشد و بروز مشکلات در سیستم ایمنی از عوارض کمبود آهن می باشد.

مکمل آهن می‌تواند جلوی این عوارض را بگیرد یا به‌محض بروز، آن‌ها را درمان کند. مصرف مکمل آهن می‌تواند بخشی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل برای کسب بهترین نتایج باشد.

به طور کلی در حالات ذیل مصرف مکمل های آهن توصیه می شود:

-          زنانی که در سنین تخمک‌گذاری هستند و نوجوانان: بعضی از خانم‌ها که در سن باروری قرار دارند، همچنین دختران نوجوان که اغلب با خونریزی‌های سنگین در پریودهای خود روبرو می‌شوند، نیاز بیشتری به آهن دارند.

-          بارداری: زنان باردار هم به خاطر خودشان و هم به خاطر جنین در حال رشد در رحم‌شان به آهن بیشتری نیاز دارند. اگر طی بارداری بدن مادر با کمبود آهن روبرو شود، خطر آنمی وجود خواهد داشت که می‌تواند سبب وزن کم کودک حین تولد، تولد زودتر از موعد، و یا پایین بودن سطح گلبول‌های قرمز خون حین تولد شود.

-          کودکان: کمبود آهن می‌تواند سبب تأخیرهایی در رشد روانی، کناره‌گیری اجتماعی و کاهش توانایی در تمرکز و توجه شود. همچنین نوزادانی که زودتر به دنیا می‌آیند، در صورتی که در رژیم غذایی مادر به مقدار کافی آهن وجود نداشته باشد، ممکن است دچار کمبود آهن شوند.

-          اهدای مکرر خون: افرادی که مکرراً خون اهدا می‌کنند در معرض کمبود آهن هستند اما می‌توانند با رعایت فواصل درست بین جلسات اهدای خون از این مشکل جلوگیری کنند.

-          آنمی ناشی از بیماری مزمن: بیماری‌های مزمن مانند آرتریت روماتوئید، بیماری التهابی روده، اختلالات گوارشی و انواعی از سرطان‌ها می‌توانند توانایی بدن در جذب آهن را دچار اختلال نمایند.

مکمل‌های آهن به صورت کپسول، قرص و شربت و قطره موجودند. فروس سولفات، متداول‌ترین مکمل آهن است اما انواع شیمیایی دیگری مانند گلوکونات و فومارات نیز وجود دارند. همچنین مصرف آهن به همراه ویتامین ث سبب افزایش جذب میشود. اما باید توجه داشت میوه های خانواده پرتقال و لیمو به علت وجود اگزالات فراوان در صورت مصرف همزمان جلوی جذب آهن را میگیرند.

باید به خاطر داشته باشید که این مکمل‌ها در صورتی که با معده خالی مصرف شوند بهتر جذب می‌شوند. اما در افراد حساس سبب اسپاسم معده، حالت تهوع و اسهال شود. بنابراین آن‌ها را همراه با مقداری غذا مصرف کنید تا دچار این عوارض نشوید.

همچنین، کلسیم و آنتی‌اسیدها در جذب آهن در معده اختلال ایجاد می‌کنند، بنابراین شما باید بین مصرف مکمل آهن و مصرف شیر و پنیر و لبنیات، چای، قهوه، سبزیجات خام و برخی داروها، دست‌کم دو ساعت فاصله بگذارید.

نکته مهم: آقایان به هیچوجه نمی توانند بدون بررسی پروفایل خونی و سطح آهن از مکمل های حاوی آهن بالا استفاده کنند.

منبع:

https://www.webmd.com/diet/supplement-guide-iron